ต้นกำเนิดเฟรนช์ฟรายส์
อาหารประเภทเครื่องเคียงอย่างเฟรนช์ฟรายส์ที่เสิร์ฟพร้อมเบอร์เกอร์ตามร้านอาหารฟาสต์ฟู้ด และแซนวิชในคอฟฟี่ช็อป แม้จะดูเป็นสิ่งคุ้นเคยในวัยเด็ก ซึ่งเป็นที่นิยมไปทั่วโลก แต่กลับมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนาน และที่น่าสนใจต้นกำเนิดเฟรนช์ฟรายส์ยังคงเป็นเรื่องที่หาข้อสรุปไม่ได้จนถึงทุกวันนี้ ว่าประเทศไหนเป็นคนคิดค้น แต่หากดูตามชื่อแล้วหลายคนอาจคาดเดาไปว่า เฟรนช์ฟรายส์มีต้นกำเนิดมาจากประเทศฝรั่งเศส ตามชื่อ French ที่แปลว่าคนฝรั่งเศส
โดยเรื่องราวที่มาจากชื่ออาจเป็นแค่ความบังเอิญ หรือจะเป็นความจริงที่ซ่อนอยู่กันแน่
ประเทศเบลเยียมเชื่อว่าเป็นอาหารที่สืบทอดมาจากวัฒนธรรมในอดีต ในพื้นที่หุบเขามิวส์ในเมืองดิแนนท์ คนในพื้นที่มักจะทอดปลาตัวเล็กๆเป็นอาหารหลัก พอถึงฤดูหนาวแม่น้ำกลายเป็นน้ำแข็ง จึงต้องหาวัตถุดิบอื่นมาทดแทนอย่างมันฝรั่ง ที่คาดว่าหั่นเป็นแท่งสี่เหลี่ยมยาว และเล็กๆ จะได้สัมผัสที่กรอบเหมือนกับปลาทอดตัวเล็ก
แต่เรื่องราวนี้ยังคงมีข้อโต้แย้งถึงเศรฐกิจในสมัยนั้นว่าไขมันเป็นสิ่งที่แพงเกินกว่าจะนำมาทอดมันฝรั่ง ซึ่งสำหรับชาวบ้านธรรมดาทั่วไปแล้วคงเป็นเรื่องที่สิ้นเปลือง
อีกเรื่องราวหนึ่งก็คือทหารสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่ประจำการในพื้นที่หุบเขามิวส์ในเมืองดิแนนท์ ประเทศเบลเยียม ได้มีส่วนร่วมในการรับประทานอาหารท้องถิ่นของที่นั่น แน่นอนว่ามันกลายเป็นที่ชื่นชอบอย่างมาก และทหารอเมริกันได้นำแนวคิดนี้กลับประเทศตัวเองไปด้วย ซึ่งก็กลายเป็นที่นิยมในร้านอาหารในสหรัฐอเมริกา เนื่องจากชาวดิแนนท์ และกองทัพเบลเยียม พูดภาษาฝรั่งเศส ทหารอเมริกันจึงเรียกมันว่า "French Fries" ซึ่งอาจเป็นความเข้าใจผิดของทหารชาวอเมริกันโดยบังเอิญ
แต่ชาวฝรั่งเศสนิยมทอดอาหารที่มีไขมันสูง และขายโดยรถเข็นข้างถนนที่เรียกว่า "Frites" ตั้งแต่ช่วงปลายทศวรรษ 1700 มันฝรั่งถูกตัดเป็นรูปทรงต่างๆ แล้วนำไปทอด โทมัส เจฟเฟอร์สันซึ่งใช้เวลาส่วนใหญ่ในฝรั่งเศส และเคยไปร่วมรับประทานอาหารค่ำในทำเนียบขาวในปี 1802 ซึ่งมีการเสิร์ฟมันฝรั่งทอด และได้บันทึกเกี่ยวกับสิ่งนี้ว่า "Potatoes served in the French manner".
แต่หากย้อนกลับไปอ่านประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเรื่องราวการปกป้องมันฝรั่ง ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าสนใจไม่น้อยเพราะ ค่านิยมในฝรั่งเศสที่มีเกี่ยวกับมันฝรั่งในช่วงแรกนั้นคืออาหารสุกร และยังเชื่อด้วยอีกว่ามันฝรั่งจะทำให้เกิดโรคเรื้อน ทำให้คนฝรั่งเศสไม่เคยทานมันฝรั่งเลย ทำให้เจ้าหน้าที่ทางการแพทย์ของกองทัพฝรั่งเศสชื่อ อ็องตวน-ออกัสติน ปาร์มองติเยร์ ผู้ถูกขนานนามว่าเป็นผู้ปกป้องมันฝรั่งต้องออกมาโต้แย้งเกี่ยวกับความเชื่อที่ชาวฝรั่งเศสมีต่อมันฝรั่ง
ปาร์มองติเยร์เคยถูกจับเป็นเชลย และได้รับมันฝรั่งส่วนหนึ่งจากการปันส่วนที่คุกในปรัสเซีย และถูกบังคับให้ปลูกมันฝรั่งและกินมันฝรั่ง
เมื่อปาร์มองติเยร์ได้กลับประเทศฝรั่งเศส เขาจึงสนับสนุนให้มันฝรั่งเป็นอาหารที่มีศักยภาพ จนในที่สุด ปี ค.ศ. 1772 คณะแพทยศาสตร์แห่งปารีสได้ประกาศว่ามันฝรั่งสามารถรับประทานได้ แต่ปาร์มองติเยร์ ยังคงต้องเผชิญกับการต่อต้านครั้งใหญ่ และไม่ได้รับอนุญาตให้ปลูกมันฝรั่งในสวนของเขาที่โรงพยาบาล ซึ่งเป็นที่ที่เขาทำงานเป็นเภสัชกรอยู่
ทำให้ปาร์มองติเยร์เริ่มคิดแผนการเชิงรุกเพื่อโปรโมตมันฝรั่งมากขึ้น โดยการเชื้อเชิญ พร้อมเป็นเจ้าภาพเลี้ยงอาหารค่ำที่มีมันฝรั่งเป็นส่วนผสม ร่วมกับบุคคลสำคัญที่มีชื่อเสียง เช่น เบนจามิน แฟรงคลิน อองตวน ลาวัวซิเยร์ พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 และพระราชินีมารี อ็องตัวเนต
เท่านั้นยังไม่พอ ปาร์มองติเยร์สร้างภาพลักษณ์ให้มันฝรั่งเป็นของมีค่าโดยการจ้างทหารติดอาวุธมาล้อมมันฝรั่งของเขาไว้ และบอกให้ทหารยอมปล่อยให้คนที่จ่ายสินบนเขามาขโมยมันฝรั่งของเขาไป
ในท้ายที่สุดมันฝรั่งเริ่มเป็นที่ยอมรับมากขึ้นเพราะความอดอยากในปี ค.ศ. 1785 และกลายเป็นที่นิยมมากขึ้น และเป็นไปได้ว่าชาวฝรั่งเศสเริ่มมีการคิดค้นการปรุงมันฝรั่งทอด และได้รับความนิยมอย่างมากในฝรั่งเศส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในปารีส ซึ่งเรื่องที่เกิดขึ้นใกล้ๆในช่วงเวลาเดียวกันกับที่เบลเยียมคาดว่าจะเป็นจุดกำเนิดเฟรนซ์ฟรายส์
ตามข้อมูลมีการให้ความเห็นไว้ว่า ไม่นานก่อนที่มันฝรั่งจะเป็นที่นิยมในฝรั่งเศส สงครามฝรั่งเศส-ออสเตรียกำลังเกิดขึ้น (หรือที่เรียกว่าสงครามสืบราชบัลลังก์ออสเตรีย) มีข้อสันนิษฐานว่า ทหารชาวฝรั่งเศสอาจรู้จักมันฝรั่งทอดโดยชาวเบลเยียม และอีกสองสามทศวรรษต่อมาเมื่อมันฝรั่งกลายเป็นที่นิยมในฝรั่งเศส อดีตทหารเหล่านี้อาจเป็นคนแนะนำวิธีการเตรียม และปรุงมันฝรั่งทอด หรือก็อาจเป็นไปได้ว่าชาวฝรั่งเศสเป็นคนคิดค้นขึ้น และเผยแพร่ให้กับชาวเบลเยียม แต่ก็เป็นไปได้ว่าทั้งคนฝรั่งเศสและคนเบลเยียมจะช่วยกันคิดค้น
จึงเป็นการยากมากที่จะพิสูจน์ว่าแท้จริงแล้วประเทศไหนเป็นประเทศต้นกำเนิดเฟรนช์ฟรายส์ แต่ดูเหมือนว่าจะเป็นความบังเอิญ หรือความเข้าใจผิดที่ว่าชาวอเมริกันรู้จักเฟรนช์ฟรายส์ผ่านชาวฝรั่งเศส และตั้งชื่อเมนูนี้ ทำให้ชื่อเมนูอย่างเฟรนช์ฟรายส์เป็นที่รู้จักไปทั่วโลกผ่านอเมริกันฟาสต์ฟู้ด